Noli Me Tangere - Buod ng Kabanata 63: "Ang Noche Buena"

 

Sa Kabanata 63 ng "Noli Me Tangere," natutunghayan natin ang kwento ni Basilio, isang batang lalaki na nakatira sa isang dampa kasama ang kanyang inang si Sisa at kapatid na babae. Ang dampa na kanilang tirahan ay matatagpuan sa libis ng isang bundok at nakabuwal na kahoy ang kanilang kama. Si Basilio ay may sugat sa paa na hindi pa gumagaling nang siya ay kausapin ng apo ng matanda na ibenta ang mga walis na kanyang ginawa.

Sa pamamagitan ng kwento ni Basilio, nalaman natin na dalawang buwan na ang nakalilipas mula nang mapansin niya ang sugat sa kanyang paa at ito ay kanyang inaalagaan. Nalaman din natin na nagkukwento siya sa kanyang ina tungkol sa kanilang buhay sa dampa at sa mga pangyayari sa bayan ng San Diego.

Sa gabi ng Noche Buena, malungkot ang buong bayan ng San Diego, at pati sa bahay ni Kapitan Basilio ay may lungkot din dahil sa mga nangyari sa kanilang bayan. Nakausap ni Kapitan Basilio si Don Filipo, na noon ay napawalang-sala sa mga bintang laban sa kanya. Nakita rin nila ang kalagayan ni Sisa na hindi na nananakit ng kapwa, ngunit nanatiling malungkot.

Nagkaroon din ng sulat si Sinang mula kay Maria Clara na hindi niya binuksan dahil sa takot na mabasa ang laman nito. Sa kabilang dako, nakarating na si Basilio sa kanyang bahay at hinahanap niya ang kanyang ina. Ngunit hindi niya ito natagpuan sa kanilang bahay, kaya pumunta siya sa bahay ng alperes. Doon niya nakita si Sisa na umaawit at hinabol ito ng isang babae na nangangasiwa ng durungawan.

Sinundan ni Basilio ang kanyang ina at nakita niya kung paano ito tinakasan ng babae. Nasapul din siya ng bato sa ulo ng babae, ngunit hindi ito naging hadlang sa kanya na sundan ang kanyang ina hanggang sa makarating sila sa isang libingan ng matandang Kastila sa gubat.

Nang makarating si Basilio sa kinaroroonan ng kanyang ina, nakita niya itong nagkamalay at naghagulhol dahil sa kalagayan niya. Ginamit niya ang tubig upang hilumin ang kanyang ina, ngunit hindi ito nakabangon. Sa halip, siya na ang napaiyak nang malakas dahil sa pagkamatay ng kanyang ina.

Nang itaas niya ang kanyang ulo, nakita niya ang isang lalaki na nakatingin sa kanila. Tumango siya nang itanong ng lalaki kung siya ba ang anak ng namatay.