Noli Me Tangere - Buod ng Kabanata 50: "Ang mga Kaanak ni Elias"

 Nagkuwentuhan sina Elias at Ibarra tungkol sa pinagmulan ni Elias. Ayon kay Elias, anim na taon na ang nakalilipas mula nang maging tenedor de libros o akawntant ang kanyang nuno sa isang bahay-kalakal ng mga Kastila sa Maynila. Kasama ng kanyang nuno ang asawa nito at isang anak na lalaki. Isang gabi, nasunog ang tanggapang pinagsisilbihan ng kanyang nuno at siya ay isinakdal sa kasong panggugulo. Dahil sa kahirapan at walang kakayahang magbayad ng abogado, siya ay nahatulan at ipinaseo sa lansangan na nakagapos sa kabayo at pinapalo sa bawat panulukan ng daan.

Nang mamatay ang asawa ng kanyang nuno na buntis pa noon, naghanap ito ng paraan para kumita kahit sa masamang paraan upang maipagpatuloy ang pag-aalaga sa anak at asawang may sakit. Ngunit hindi kinaya ng kanyang nuno ang mga pinagdaanang hirap. Dahil dito, nagbigti ito at hindi na naipalibing ng maayos ng kanyang asawang babae.

Nang lumaki ang anak ng kanyang nuno na si Elias, sila ay namundok na lamang kasama ang buong pamilya. Doon na nanganak ang asawa ng kanyang nuno ngunit namatay rin ang sanggol. Dahil sa mga pagsubok na kanilang pinagdaanan, ang kanyang nuno ay nagtangkang maging tulisan o rebelde upang ipaghiganti ang mga pinagdaanan nilang kawalan ng katarungan. Siya ay kilala sa tawag na "balat", samantalang ang kanyang ina ay tinawag na "haliparot" at napalo dahil sa pagiging mahilig sa kalokohan. Ang kanyang kapatid na lalaki naman, na palaging mabait, ay tinawag na "anak ng ina" lamang.

Isang umaga, natagpuan ng anak ni Elias na patay na ang kanyang ina na nakabulagta sa ilalim ng isang puno, ang ulo ay nakatingala sa isang bakol na nakasabit sa puno, at ang katawan ay ibinaon na lamang samantalang ang mga paa at kamay ay ikinalat. Dahil sa malungkot na pangyayaring ito, tumakas ang bunso at napadpad sa Tayabas.

Nagsimula siya bilang isang obrero sa isang mayamang pamilya doon at dahil sa kanyang sipag at tiyaga, napalago niya ang kanyang kabuhayan. Sa Tayabas, nakilala niya ang isang dalagang taga-bayan na kanyang minahal ng tapat. Ngunit natatakot siya na mamanhikan dahil baka malaman ng dalaga ang kanyang tunay na pagkatao.

Si Concordia ay nag-asawa ng isang mayamang mangangalakal na nagngangalang Kapitan Tiyago. Naging matagumpay siya sa kanyang pamumuhay at naging kilalang tao sa bayan. Samantalang si Elias naman ay naging isang magsasaka at nanirahan sa kagubatan upang makaiwas sa mga problema sa lipunan.

Isang araw, nakatanggap si Elias ng sulat mula kay Ibarra na nag-aanyaya sa kanya na magkita sa isang tiyak na lugar. Nang magkita sila, ibinahagi ni Elias kay Ibarra ang kanyang kwento at pinatunayan sa huli na sila ay magkapatid. Ipinakita ni Elias kay Ibarra ang isang kahoy na may nakaukit na "E" na tanda ng kanilang pamilya.

Nalaman ni Elias na si Ibarra ay nagbabalak ng paghihiganti sa mga taong nagdulot ng kahirapan sa kanya at sa kanyang pamilya. Sinabi ni Ibarra na handa siyang gamitin ang kanyang yaman at impluwensya upang mabago ang lipunan at mabigyan ng hustisya ang mga inapi. Tinanggap ni Elias ang alok ni Ibarra na maging bahagi ng kanyang plano.

Sa pamamagitan ng kanilang sama-samang pagsisikap, nagtagumpay ang grupo nina Ibarra at Elias na malaman ang katotohanan sa mga kasamaang nangyayari sa lipunan. Nagtulungan sila na ilantad ang mga korapsyon, pang-aabuso, at kawalang-katarungan ng mga Kastila at ilang mga Pilipino sa pamahalaan.

Sa huli, natagpuan ng grupo ni Ibarra ang mga ebidensya na nagturo sa mga tunay na nagkasala sa mga kasamaang naganap. Dahil sa kanilang determinasyon, nagkaroon ng katarungan sa mga naapi at ang mga nagkasala ay naipakulong. Naging matagumpay ang mga adhikain ng grupo ni Ibarra at Elias na makapagdulot ng pagbabago sa lipunan at maipagtanggol ang mga inaapi.

Sa dulo ng kabanata, nagpasya si Elias na manatili sa kagubatan upang magsilbi sa kanyang mga kababayan at ipagpatuloy ang laban para sa katarungan. Samantala, si Ibarra ay patuloy na nagtulak ng mga reporma sa lipunan at naging kilalang lider ng mga pagbabago. Ang kabanata ay nagtapos na may pangako ng pagkakaibigan at pakikipagtulungan ng dalawang kapatid sa kanilang layuning mabago ang kalagayan ng kanilang bansa.