Sa Kabanata 16 ng Noli Me Tangere,
nakikita natin ang kalagayan ni Sisa, ang ina nina Basilio at Crispin, na
abalang-abala sa isang maliit na dampa sa labas ng bayan. Bagama't may likas na
ganda, si Sisa ay pinatanda na ng panahon at ng kanyang mga dinanas na pagdurusa.
Nakapag-asawa si Sisa ng isang tamad
at iresponsable na lalaki na walang ginawa kundi magsugal at magpakalunod sa
kahalayan ng lansangan. Wala itong pakialam sa kanyang pamilya at madalas pang
bugbugin si Sisa kapag umuuwi ito sa kanilang tahanan. Gayunpaman, patuloy na
nagtitiis si Sisa sa mga ginagawa sa kanila ng kanyang asawa, at minamahal pa
rin niya ito at sinasamba na parang diyos.
Isang araw, naghandang masarap na
hapunan si Sisa para sa kanyang dalawang anak na bihirang mangyari dahil sa kanilang
kasalatan sa buhay. Inihain niya ang paborito ni Crispin na tuyong tawilis at
sariwang kamatis, at tapang baboy-damo at hita ng patong bundok naman para kay
Basilio, lahat galing kay Pilosopo Tasyo.
Ngunit sa kasamaang-palad, naunang
dumating ang asawang tamad at walang pakialam na inubos ang lahat ng inihanda
ni Sisa para sa mga anak, at hindi man lang nagtira para sa kanila. Hindi pa
niya tinanong kung kamusta na ang kanyang mga anak, bagkus ay nagbilin pa ito
na bigyan siya ng pera mula sa kita ng dalawang bata.
Nawalan ng saysay ang hapunan na
handa ni Sisa para sa kanyang mga anak, at hindi na niya mapigilang mag-alala
sa kawalan ng masarap na pagkain para sa kanyang dalawang anak. Nagluto siya
muli para may makain ang mga ito pagkatapos ng kanilang pagdalo sa simbahan.
Ngunit hindi na siya makapaghintay
nang matagal at biglang narinig ang malalakas na tawag mula kay Basilio.