Sa kabanata 12 ng "Noli Me
Tangere", matatagpuan ang mga tauhan sa sementeryo ng San Diego, isang
malawak na palayan na nababakuran ng lumang pader at kawayan. Sa gitna ng
sementeryo ay may malaking krus na nakatirik. Sa gabi na iyon, malakas ang ulan
na bumabagsak, at dalawang tao ang abala sa paghuhukay ng isang bahagi ng
sementeryo.
Ang isa sa mga taong naghu-hukay ay
ang matagal nang sepulturero ng sementeryo, habang ang isa naman ay ang bago pa
na katulong nito na hindi mapakali sa ginagawa nila. Iniahon ng dalawa ang
isang bangkay na dapat ilipat sa libingan ng mga Intsik, sa utos ni Padre
Garrote, na walang iba kundi si Padre Damaso, ang kura paroko ng panahong iyon.
Ang paligid ng sementeryo ay madilim
at maputik dahil sa ulan, at maalikabok naman kapag tag-araw. Sa kabila ng
kalagayan ng panahon, patuloy ang paghuhukay ng dalawang tauhan. Ang bagong
katulong ay nagpapakita ng kaba at kahinahunan sa kanyang gawain, samantalang
ang matagal nang sepulturero ay seryoso at tahimik sa kanyang ginagawa.
Sa kasalukuyang ginagalawan ng dalawa, ang bangkay na kanilang hinukay ay nakahanda na para ilipat sa libingan ng mga Intsik. Ang utos na ito ay mula kay Padre Garrote o si Padre Damaso mismo, na kilalang mapaghiganti at mapanupil sa mga Intsik. Sa kabila ng mga pagbabawal at paninindakot ng mga prayle, patuloy pa rin ang paghahatid ng karangalan sa mga Intsik sa kanilang libingan.