Noli Me Tangere - Buod ng Kabanata 21: "Mga Pagdurusa ni Sisa"

 Napagod at hindi mapakali si Sisa habang kumakaripas ng takbo pauwi sa kanilang bahay matapos mapakinggan ang mga sinabi ng kusinero. Sa isipan niya ay hindi maawat ang posibilidad na mahuli ng mga gwardiya sibil ang kanyang mga anak dahil sa bintang ng pagnanakaw ng salapi. Ngunit nang makita niya na papalayo na ang mga gwardiya sibil mula sa kanilang bahay at hindi kasama ang kanyang mga anak, naramdaman niya ang kaluwagan ng loob bilang isang ina.

Ngunit sa di inaasahang pagkakataon, nagkaharap sila ng mga gwardiya sibil sa daan at pilit siyang pinapaamin na ilabas ang dalawang onsang ninakaw daw ng mga anak niya. Nagmakaawa si Sisa ngunit wala itong naging epekto sa mga gwardiya sibil na tila bingi sa kanyang pakiusap. Sa halip, siya ay kinakaladkad papuntang kwartel.

Nakita ng mga tao ang eksena na nagaganap, kasalukuyang lumalabas ng simbahan pagkatapos ng misa. Napatigil ang lahat sa kanyang paligid, at si Sisa ay walang magawa kundi umiyak at mawalan ng lakas. Sa kwartel siya itinapon ng mga gwardiya sibil, walang makiramay sa kanyang kalagayan.

Matapos ng tanghali, pinakawalan na si Sisa ng Alperes at nagtungo siya sa kanilang bahay, umaasa na makita ang kanyang dalawang anak. Ngunit wala ni anino ni tinig ng mga ito sa kanilang bakuran. Sa halip, natagpuan niya ang duguang damit ni Basilio sa bahay, na nagdulot ng malaking sakit ng kalooban sa ina. Hindi niya matanggap ang nakita niya at naging balisa.

Sa sobrang pighati, naglakad-lakad si Sisa sa kalsada, paulit-ulit na sinasabi ang pangalan ng kanyang mga anak na sina Basilio at Crispin, umaasa na sila ay makikita o maririnig niya. Ngunit ang kanyang kalagayan ay nagtuluy-tuloy sa kalituhan at kalunos-lunos na pangamba sa kaligtasan ng kanyang mga anak.