Buod
Sa isang magandang gabi, puno ng tao
ang liwasan at si Padre Camorra, isang paring prayle, ay naglilibang sa
pagmamasid sa mga magagandang dalaga. Lalo niyang napansin si Paulita Gomez, na
kanyang pinagmamasdan nang may labis na paghanga. Habang sila ay naglalakad,
napadaan sila sa isang tindahan na nagbebenta ng mga tau-tauhang yari sa kahoy
na may anyong pari, katulad ni Padre Irene. Naalala nila si Simoun, isang
kilalang tao, dahil sa pagkakamukha ng ilang mga tau-tauhan sa mga inukit.
Ngunit sa kabila ng paghahanap nila, hindi nila ito natagpuan.
Si Padre Camorra ay nagsalita na
baka natakot si Simoun na bayaran ang tiket sa tanghalan ni Mr. Leeds.
Nangangamba rin si Ben Zayb, isang mamamahayag, na baka malaman ni Simoun na
panlilinlang lamang ang kanyang palabas.
Pagsusuri
Sa kabanatang ito ng El
Filibusterismo ni Jose Rizal, ipinapakita ang mga kaganapang nagaganap sa
liwasan kung saan puno ng tao at kung saan napapansin ni Padre Camorra ang mga
magagandang dalaga. Ang pagmamasid niya sa mga dalaga at ang kanyang paghanga
kay Paulita Gomez ay maaaring nagpapakita ng kawalan ng disiplina at moralidad
ng ilang mga miyembro ng simbahang Katoliko noong panahon ng nobela.
Ipinapakita rin sa kabanata ang pagkakamukha ng ilang tau-tauhang inukit sa mga
anyo ng mga paring kilala sa kuwento, partikular na si Padre Irene, na maaaring
magbigay ng simbolismo o pahiwatig sa mga karakter na kanilang iniisip.
Ang takot na ipinahayag ni Padre
Camorra na baka takutin si Simoun na bayaran ang tiket sa tanghalan ni Mr.
Leeds ay nagpapakita ng posibleng balak ni Simoun na magtangkang magsinungaling
o mang-akit ng mga tao para sa kanyang pansariling interes. Ang pangamba ni Ben
Zayb na malaman ni Simoun na panlilinlang lamang ang kanyang palabas ay
nagpapakita ng posibleng kalituhan at pag-aalinlangan ng isang mamamahayag sa
mga motibasyon at hangarin ng mga tao sa likod ng mga kilos na kanilang
ginagawa.
Sa kabuuan, ang kabanatang ito ay
nagpapakita ng mga detalye na naglalatag ng mga karakter, kahit na sa
pamamagitan ng mga simpleng pagmamasid at pag-uusap ng mga tauhan. Ipinapakita
rin nito ang mga posibleng kontradiksyon at balakid na maaaring maranasan ng
mga karakter sa kanilang mga plano at kilos.