Buod
Ang kabanata ng El Filibusterismo na
ito ay nagsisimula sa isang klase sa pisika na ginaganap sa isang bulwagang
pahaba na may mga bintanang rehas. Sa bulwagang ito, mayroong isang gabinete na
naglalaman ng mga kagamitang pampisika ngunit ito ay hindi inilaan sa mga
mag-aaral kundi lamang sa mga panauhing dumadalaw.
Ang propesor sa pisika na si Padre
Millon, isang dominikanong pari, ang nagtuturo sa klase. Sa araw na iyon, ang
diskusyon ay tungkol sa salamin. Sa umpisa ng klase, tinawag ng propesor ang
isang antuking estudyante na hindi makasagot sa tanong. Sa hindi pagkakasagot
ng estudyante, binatikos ito ni Padre Millon at tinawag ang susunod na
estudyante na si Juanito Pelaez.
Ngunit wala rin itong maisagot sa
tanong kaya inapakan ng isang estudyante na si Placido Penitente ang paa niya,
na siyang nagdulot ng sigaw mula sa kanya. Bilang resulta, tinawag si Placido
ng propesor upang sagutin ang tanong. Gayunpaman, hindi rin siya nakasagot at
nilait siya ng propesor sa harap ng buong klase.
Nagalit si Placido sa pangyayari at
nagwalkout mula sa bulwagan matapos ang insidente na iyon, na nagdulot ng
alarma at tensiyon sa klase.
Pagsusuri
Sa kabanatang ito ng El
Filibusterismo, ipinapakita ang kawalan ng respeto at diskriminasyon na
nararanasan ng ilang mga mag-aaral mula sa mga prayle sa panahon ng Kastila sa
Pilipinas. Makikita dito ang pamamaraan ng ilang pari na maging mapangmata at
mapang-aping tignan ang mga mag-aaral, na nagdulot ng galit at pagtutol sa mga
estudyante. Ang karakter ni Padre Millon ay nagpapakita ng mga katangian ng
pang-aabuso ng kapangyarihan at sobrang pamamaraan sa pagtuturo, kung saan siya
ay nagmamalaki at nagmamataas sa kanyang kakayahan.
Ang reaksyon ni Placido Penitente na
nagwalkout sa klase ay isang halimbawa ng pagtutol at paglaban ng mga
Pilipinong estudyante sa pang-aapi ng mga prayle at mga kawani ng pamahalaan.
Ipinapakita rin dito ang kahalagahan ng karapatan ng mga mag-aaral na maging
pantay at respetuhin sa loob ng paaralan.
Ang kabanatang ito ay naglalayong
ipakita ang kawalan ng katarungan at kalayaan ng mga Pilipino sa ilalim ng
pamamahala ng mga Kastila at ang kahalagahan ng pagtutol at paglaban sa mga
pang-aapi at diskriminasyon. Ipinapakita ang pagiging aktibo ng mga karakter sa
pagsusulong ng kanilang mga paniniwala at paglaban sa mga hindi makatarungang
sitwasyon. Sa pamamagitan ng mga pangyayari sa klase ng pisika, ipinapakita rin
ang pang-aapi ng mga prayle sa mga mag-aaral na hindi nagpapahintulot sa mga
ito na makapag-aral nang malaya at makamit ang karapatang pantao na magkaroon
ng edukasyon.
Napapakita rin sa kabanatang ito ang
kalagayan ng mga mag-aaral noong panahon ng Kastila sa Pilipinas, kung saan ang
mga pari at mga taong nasa kapangyarihan ay may malaking impluwensiya at
kontrol sa edukasyon at lipunan. Ang pagtawag ni Padre Millon sa isang
estudyante na antukin at ang paglapastangan nito kay Placido ay nagpapakita ng
pagtingin ng mga prayle sa mga Pilipino bilang mga mahihina at hindi
karapat-dapat sa respeto.
Gayunpaman, ang reaksyon ni Placido
na pagtutol at paglaban sa pamamagitan ng paglalakad palabas ng klase ay
nagpapakita ng determinasyon at tapang ng mga Pilipinong nagtangkang labanan
ang pang-aapi. Ang pangyayaring ito ay nagbibigay ng mensahe ng pag-asa at
pagkakaisa ng mga Pilipino na lumalaban sa mga hindi makatarungang pamamaraan
ng mga prayle at iba pang mapang-api na sistema.
Sa pagsusuri ng kabanatang ito,
maaaring sabihin na ito ay nagpapakita ng mga tema ng pang-aapi,
diskriminasyon, at kawalan ng katarungan na patuloy na umiiral sa lipunan noong
panahon ng Kastila sa Pilipinas. Ipinapakita rin ang kahalagahan ng pagtutol,
paglaban, at pagkakaisa ng mga Pilipino sa pakikibaka para sa kanilang mga
karapatan at kalayaan. Ang karakter ni Placido ay isang halimbawa ng isang
Pilipinong estudyante na hindi pumayag na maging biktima ng pang-aapi at
lumaban para sa kanyang dignidad at karapatan.
Sa kabuuan, ang kabanatang ito ng El
Filibusterismo ay naglalaman ng makabuluhang mensahe tungkol sa kahalagahan ng
paglaban sa kawalan ng katarungan at pagtutol sa mga mapang-api na sistema,
pati na rin ang papel ng edukasyon bilang isang instrumento ng paglaya at
pagkakapantay-pantay.