Buod
Ang kabanata ay nagsisimula sa
balitang dumating kay Ben Zayb na kailangang iparating sa heneral. Dali-daling
umuwi si Ben Zayb upang isulat ang balita at bigyan ng papuri ang heneral.
Inilabas niya ang mga pangalan ng mga kilalang personalidad tulad ng Kapitan
Heneral, si Padre Irene, si Don Custodio, at Padre Salvi. Ngunit sa pasulatan
ay ipinabalik ito dahil sa ipinagbabawal ng heneral na pag-usapan ang nangyari
sa gabing iyon.
Nalungkot si Ben Zayb dahil hindi
nailathala ang kanyang balita, ngunit nais niyang palakihin ang mga pangyayari
upang makuha ang atensyon ng madami. Mayroon ding ibang balita na kumakalat,
kung saan sinasabing tinipon ang mga tulisan sa Sta. Mesa upang makasama sa mga
manloloob sa kumbento. Pinangakuan din sila na bibigyan ng bahagi sa mga
nasamsam na kayamanan.
Ang mga tulisan ay nagplano na
maghiganti sa mga Kastila na hindi tumupad sa usapan. Nagsama-sama sila at
nagplano na manloob sa isang bahay na kanilang nasumpungan, na sa palagay nila
ay kinaroroonan ni Simoun. Pinaniwalaan nila ang balita dahil sa mga
ebidensiyang nakita nila tulad ng pulbura at bala sa bahay ni Simoun.
Nang dumalaw si Ben Zayb kay Don
Custodio na kasalukuyang nagha-handa ng panukalang laban kay Simoun,
kinahapunan, marami ang nabigla at hindi makapaniwala sa mga nangyayari.
Pagsusuri
Sa kabanatang ito ng El
Filibusterismo, makikita natin ang papel ni Ben Zayb bilang isang mamamahayag
na desperadong makakuha ng balita na maipapalabas sa kanyang pahayagan.
Ipinakita rin dito ang kanyang ambisyon na mapaunlakan ng heneral ang kanyang
balita upang siya ay mapuri.
Nagpapakita rin ang kabanata ng
pagsasama-sama ng iba't ibang mga karakter na may iba't ibang layunin at
interes. Si Ben Zayb ay nagpapakita ng kanyang kahalayan sa pamamagitan ng
pagpapalabas ng mga balitang nagpapalaki ng mga pangyayari upang makaakit ng
mga mambabasa. Sa kabilang banda, ang mga tulisan na kinokontrol ni Simoun ay
nagpaplanong maghiganti sa mga Kastila na hindi nagtupad sa kanilang mga
pangako, at ang mga ito ay nagpasya na manloob sa isang bahay.
Nakikita rin sa kabanata ang epekto
ng mga balita sa lipunan. Ang balitang kumalat tungkol kay Simoun na posibleng
maging lider ng mga tulisan ay nagdulot ng takot at pagkabahala sa mga tao, at
ito ay naging usap-usapan sa mga iba't ibang dako ng bansa. Ipinapakita din
dito ang papel ng mga mamamahayag na may kapangyarihan sa pagpapalaganap ng mga
balita at ang impluwensiya nito sa kaisipan ng mga tao.
Sa pagsusuri ng kabanata, maaaring
sabihin na ito ay nagpapakita ng ambisyong propesyonal ni Ben Zayb na handang
gawin ang lahat para makuha ang mga balita at mapuri ng mga tao. Ipinapakita
rin dito ang kakulangan ng kahusayan sa pagganap ng tungkulin ng mga Kastila,
na siyang nagdulot ng kawalan ng tiwala ng mga tao sa kanila at ang pagtangkang
maghiganti ng mga tulisan.
Nakikita rin dito ang tema ng
paghihiganti, kung saan ang mga tulisan ay nagbabalak na gumanti sa mga Kastila
dahil sa pang-aapi at pang-aabuso na kanilang nararanasan. Ang mga karakter na
naghahanda ng plano laban kay Simoun ay nagpapakita ng kanilang determinasyon
na ipaglaban ang kanilang mga karapatan at kalayaan.
Bukod dito, ang kabanatang ito ay
nagpapakita rin ng epekto ng balita sa lipunan, kung saan ang mga ito ay
maaaring magdulot ng takot, kalituhan, at pagkabahala sa mga tao. Ipinapakita
rin ang papel ng mga mamamahayag bilang tagapagpalaganap ng mga balita at ang
kanilang kapangyarihan sa pagbago ng kaisipan ng mga tao at ng lipunan.
Sa kabuuan, ang kabanatang ito ng El
Filibusterismo ay nagpapakita ng iba't ibang tema at mga mensahe tulad ng
ambisyon, paghihiganti, papel ng mga mamamahayag, at epekto ng balita sa
lipunan. Ipinapakita dito ang kahalayan ni Ben Zayb bilang isang mamamahayag na
nagpapakita ng kanyang ambisyon na makuha ang mga eksklusibong balita at mapuri
ng mga tao, at kung paano ito maaaring makaapekto sa mga pangyayari sa lipunan.
Ang mga karakter na naghahanda ng plano laban kay Simoun ay nagpapakita ng
kanilang determinasyon na ipaglaban ang kanilang mga karapatan at kalayaan, at
ang kanilang pagtangkang maghiganti sa mga pang-aapi na kanilang nararanasan.